STADI ZA MAISHA KWA MTOTO

Stadi za Maisha ni ujuzi ambao sio rahisi watoto wapate kupitia mitaala ya kawaida darasani au vyuoni. Ni ujuzi wa asili ambao mtoto au kijana anaupata katika mazingira ya asili. Ni familia chache sana ambazo zimekuwa zikiwafundisha ujuzi huu watoto wao na hivyo kuwaweka katika nafasi nzuri ya mafanikio huku familia nyingi hasa za wasomi zikiwasisitizia watoto wao elimu tu kama ndio njia kuu ya kufanikiwa kimaisha.

Kama unamtakia mtoto  wako maisha bora ya baadaye mfundishe au muelekeze stadi za maisha zifuatazo:

1. Namna ya kuandaa bajeti ya pale nyumbani kwako
2. Kulipa bili mbali mbali kama za startimes, tanesco, maji nk
3. Kufanya manunuzi sokoni na supermarket
4. kufix matatizo madogomadogo pale nyumbani kama ya umeme, maji, TV, vitasa vya nyumba, rangi,  nk
5. Nenda naye kazini kwako hasa wakati wa likizo na kumfundisha kazi zako taratibu kama fursa inaruhusu mfano namna ya kupiga simu za kiofisi, naman ya kuandika na kutuma email, naman ya kutuma na kupokea faksi, naman ya kuprint na kutoa photocopy, namna ya kuscan, namna ya kuafail na kutoa baryua kwenye mafail  (badala ya kumpeleka tuition)
6. Mzoeshe utoaji mfano kanisani mpe sadaka akatoe yeye kwa niaba yako au mpe sadaka kama yako. wewe ukitoa 5,000 na yeye mpe elfu tano kama huna basi wewe baki mpe mtoto akatoe kwa niaba yako. Mzoeshe pia kutoa kwa maskini na wenye uhitaji
7. Mzoeshe kuwaombea wadogo zake, wakubwa zake, majirani, marafiki na maadui
8. Mfundishe na umzoeshe kufanya biashara ndogo ndogo (kulingana na umri wake)
9. Mzoeshe kuongoza ibada ya nyumbani na kufanya maombi
10. Mzoeshe kwenda kusalimia marafiki na majirani wa karibu (close friends and relatives)
11. Mzoeshe kusema samahani anapokosea na asante anapofanyiwa wema na kusema nimekusamehe anapoombwa samahani
12. Mzoeshe kusifia mwenzake hasa wadogo zake au wakubwa zake pale wanapofanya vizuri hata kama ni kwa haba
13. Mzoeshe kuwa mdadisi wa mambo (critical thinker) Mfano kwani ukirusha kitu juu inarudi chini, kwa nini mchana kuna mwanga na usiku kuna giza? kwa nini tunakula? kwa nini anasoma? na maswali mengi ya kimaisha
14. Mzoeshe mtoto wako kufanya jambo jipya kila siku au jambo lilelile kwa namna mpya (to be creative)
15. Mzoeshe mtoto kusoma (mfano vitabu, magazeti, majarida yenye kuelimisha)
16. Mzoeshe mtoto kutambua vipawa na vitu anavyovipenda kufanya ili aviendeleze
17. Mzoeshe mtoto kupenda wenzake kwa matendo.( mfano kumwomba Mungu amuwezeshe kupenda wengine, kuwaombea wengine wapate mafanikio kwa Mungu, kuwapa zawadi wadogo zake na wakubwa zake -akinuanua pipi mbili, moja yake na moja ya rafiki yake au mdogo wake au mkubwa wake)
18. Jizoeshe kutoka out kama za lunch na mtoto wako
19. Jizoeshe kupumzika na mtoto wako na kufanya yale mambo mtoto anafanya (mfano kuangalia TV pamoja,, kuangalia mechi za mpira pamoja, kwenda kutembea pamoja ili uweze kumjua mtoto wako na anapendelea mambo gani na pia upate fursa ya kumuelekeza kwenye mambo yanayofaa zaidi)
20. Fanya matukio kama ya birthday pamoja na mtoto wako huku akiwaalika marafiki zake wa karibu (hii itakuwa fursa yako ya kuwafahamu marafiki wa mtoto wako) mfano waweza weka kwenye electronik kalenda yako ikukumbushe birthday za watoto wako ili wewe ndie uwe mkumbushaji na kuhakikisha tukio hilo linafanyika
21. Mzoeshe mtoto ajifunze kuwasikiliza wengine kwanza sio yeye tu asikilizwe
22. Unapombeba mtoto wako kwenye gari muelekeze mambo kadha wa kadha mfano kuwasha gari, kuzima, kushika mbreki, kutumia usukani nk)
23. Mzoeshe mtoto kuweka kumbukumbu kwa kuandika na jinsi ya kufail kw ampangilio, mfano matokeo yake yawe kwenye faili la kwake ambalo yeye mwenye analisimamia
24. Mzoeshe mtoto namna ya kutengeneza ratiba na kuifuata mfano ratiba ya siku, kuamaka, kufanya usafi, kwenda shule, kujisomea, kufanya homework, kufanya kazi za nyumbani, kucheza kuangalia vipindi maalum za TV au kanda nk
25. Mtoto ajizoeshe kuandika maono na malengo ya maisha yake ya muda mfupi, kati na mrefu
26. Mzoeshe mtoto kutumia usafiri wa umma kama daladala
27. Mzoeshe mtoto kuwasiliana naye kwa barua ili azoee kuandika barua nzuri mfano za maombi ya vitu vinavyotakiwa shuleni na bei yake
28. Mzoeshe pia mtoto kufanya window shopping kwa vitu vya shuleni na zile za nyumbani kama vyakula na vifaa vingine vya nyumbani
29. Mzoeshe mtoto kutumia kompyuta kwa matumizi madogomadogo kama ya kuanda bajeti kwa excel na kuandika maombi kwa MS Word
30. Mzoeshe mtoto kuogelea hasa kwa wale walio karibu na mito, maziwa na bahari
31. Mnunulie mtoto kamera ndogo ya kujifunzia na awe anatumia kwenye matukio muhimu makanisani, shuleni nk

Mambo haya hayawezekani ndani ya muda mfupi. inategemea pia na umri wa mtoto wako na mahali mnapoishi

Watoto wakijisomea kitabu